نقش اینترنت اشیا در زندگی مدرن

شاید این روزها واژه IOT یا اینترنت اشیا زیاد به گوشتان خورده باشد. مفهوم اینترنت اشیا (IOT). بدین معناست که از متصل کردن دو یا چند دستگاه به هم توسط اینترنت برای داشتن کاربرد بیشتر طراحی و پیاده سازی شده است. با استفاده از اینترنت اشیا امکان تعامل بین دستگاه ها و برنامه های مختلف و حتی انسان از طریق اینترنت وجود دارد.

اجزای اینترنت اشیا (IOT)

اجزای اصلی اینترنت اشیا، دستگاه های هوشمند و سنسورها، Gate way، Cloud، تجزیه و تحلیل و رابط کاربری است. دستگاه ها و سنسورهای هوشمند، به طور مداوم جمع آوری داده ها را از محیط، دستگاه ها و … انجام می دهند. Gate Way ترافیک داده دو طرفه را بین شبکه ها و پروتکل های مختلف مدیریت می کند.

فضای ابری یا Cloud ابزاری برای جمع آوری، پردازش، مدیریت و ذخیره مقدار زیادی از داده ها در زمان واقعی را انجام می دهد. صنایع مختلف، سازمان ها، شرکت های خدماتی و … به راحتی به این داده ها از راه دور دسترسی پیدا کنند. و در صورت لزوم تصمیم گیری های حیاتی را انجام دهند.

تجزیه و تحلیل، پردازش و تبدیل داده های آنالوگ از دستگاه های هوشمند و سنسور به اطلاعات مفید. که می تواند برای تجزیه و تحلیل دقیق و سایر موارد مورد استفاده قرار گیرد. رابط کاربر بخش قابل مشاهده و ملموس سیستم IoT است که برای کاربران قابل دسترس است.

معماری اینترنت اشیا

اینترنت اشیا دارای معماری ۴ لایه می باشد که این لایه ها شامل: پشتیبانی ،شبکه ،دستگاه وکاربرد است.در ادامه به بررسی اجمالی هر یک از لایه ها میپردازیم.

• لایه دستگاه: قابلیت‌های این لایه را به‌ طور منطقی می‌توان به تعامل با شبکه ارتباطی،جمع‏ آوری اطلاعات دسته ‏بندی کرد.(اجزا سنسور های هوشمند).
• لایه شبکه: از جمله قابلیت های این لایه میتوان به  کنترل منابع انتقال، مدیریت تحرک، احراز هویت، کنترل دسترسی و حسابرسی .این لایه باید بتواند حجم بالای داده‌ها و اینترنت اشیا را که توسط حسگرهای بی سیم و دستگاه‌های هوشمند تولید می‌شوند، پشتیبانی کند.
• لایه پشتیبانی: در این لایه قابلیت‌های خاصی وجود دارد که نیازمندی‌های کاربردهای متنوع را برطرف می‌کننداین لایه مسئولیت تجزیه و تحلیل اطلاعات، کنترل امنیت، مدل سازی فرآیندها و مدیریت دستگاه‌ها، مدیریت جریان داده‌ها و اطلاعات، یکپارچه سازی مکانیزم‌های دستیابی به اطلاعات را بر عهده دارد.
• لایه کاربرد: این لایه شامل برنامه‌های کاربردی است  که ممکن است مختص به یک صنعت بخصوص و یا چندین صنعت طراحی و پیاده سازی شده باشند که قابلیت بهبود خدمات خود با استفاده از برنامه های متنوع از اینترنت اشیا را دارند. برنامه ها را می‌توان بر اساس نوع شبکه و نوع استفاده تقسیم بندی نمود.

اینترنت اشیا این فرصت را به ما میدهد تا مستقیما دنیای فیزیکی و سیستم های مبتنی بر کامپیوتر را با یکدیگر ادغام کنیم. در ادامه به برخی از کاربردهای اینترنت اشیا می پردازیم.

خانه هوشمند

در خانه هوشمند تمام وسایل موجود در خانه به شبکه متصل هستند. این اتصالات زمینه ‏ساز ارائه سرویس‏ های فراوانی می‏ شود. که بعضی از آن‏ها عبارتند از: مدیریت انرژی، کنترل لوازم آشپزخانه، سیستم کنترل روشنایی، تهویه هوای هوشمند، سیستم امنیتی و قفل درب هوشمند. در یک خانه هوشمند برای افزایش راحتی، امنیت و کاهش هزینه‏، سرویس ‏های بیان شده در بالا به‌صورت اتوماتیک ارائه می‏ شود.

شهر هوشمند

در یک شهر هوشمند ترافیک شهری به‌ صورت هوشمندانه مهندسی می‏شود. بدین ترتیب شاهد ترافیک یکنواخت در تمام نقاط شهر خواهیم بود. در واقع یک شهر هوشمند شامل اجزاء هوشمند فراوانی است. خانه هوشمند، حمل و نقل هوشمند، دولت هوشمند. ایمنی عمومی هوشمند و سلامت هوشمند برخی از اجزاء یک شهر هوشمند است. به‌این‌ترتیب تا زمانی که اجزاء یک شهر هوشمند نشده باشند، هوشمندی آن شهر محقق نشده است.

ادارات هوشمند

هوشمند سازی ادارات یکی دیگر از موارد استفاده از اینترنت اشیا است. که در سال های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته و مزایای بسیاری برای صاحبان ادارات و شرکت ها دارد. از جمله این مزایا می توان به کاهش هزینه ها کاهش مصرف انرژی و کاهش نیروی انسانی اشاره داشت.

منظور از هوشمند سازی ادارات و سازمان ها چیست؟

زمانی که فضای یک اداره یا سازمان مجهز به وسایل هوشمند و متصل به اینترنت باشد، می توان آنجا را یک فضای هوشمند تلقی کرد. در یک اداره ی هوشمند، وسایل هوشمند متصل به اینترنت یک اکوسیستم هوشمند را ایجاد می کنند و به وسیله ی آنها می توان شرایط کاری و همه ی کارها را کنترل، مدیریت و نظارت کرد.

در بسیاری از شرکت‌ها، به‌خصوص شرکت‌های بزرگ، انبارداری. و همچنین بررسی اموال مصرفی و تجهیزات سالانه نه‌تنها زمان. بلکه هزینه ‌زیادی از بخش حسابداری و مالی می‌گیرد. در حالی که باز هم اینترنت اشیا می‌تواند راه‌حلی کم‌هزینه‌ و سریع‌تر در این زمینه ارائه کند.

مزایای ادارات هوشمند

• راحتی. داشتن کنترل بر دما و رطوبت به صورت مستقیم از گوشی همراه، به کارمندان این امکان را می دهد تا فضا را به شرایط مطلوب خود دربیاورند.
• افزایش راندمان کارمندان. بسیاری از کارها در پی هوشمند سازی کاملا خودکار می شوند و کارمندان به جای انجام آن کارها، بر روی وظیفه ی اصلی خود تمرکز می کنند.
• صرفه جویی در مصرف انرژی. تنظیم خودکار روشنایی و دما در دفتر کار باعث استفاده ی موثر از منابع انرژی و جلوگیری از هدر رفتن آنها می شود.
• افزایش امنیت. ابزارهایی مثل دوربین مداربسته و سنسورهای متصل به اینترنت به ساختن مکانی امن کمک می کنند. بعلاوه، می توانند شفافیت را در انجام کارها افزایش و فساد اداری را کاهش دهند.

از دیگر موارد استفاده از اینترنت اشیا در ادارات و سازمان ها می توان به  سامانه حضور و غیاب مبتنی بر اینترنت اشیا اشاره داشت. کارمندان سازمان ها و ادارات تنها با نزدیک کردن موبایل شخصی شان به دستگاه سخت افزاری با طول شعاع متغیر و قابل تعریف. میتوانند تردد و حضور و غیاب خود را در سیستم ثبت نمایند.

از جمله امکانات این فناوری هوشمند میتوان به کارکرد در زمان قطعی برق،نمایش تردد روزانه به کاربران و تعریف شیفت کاری برای پرسنل اشاره داشت. هم چنین به علت نصب دوربین های امنیتی در محدوده دستگاه سخت افزاری باعث جلوگیری از عدم ثبت تردد و هرگونه تخلف می شود.